We kennen allemaal van die periodes waarin we onszelf kwijt zijn geraakt. Een trigger is wanneer het vertrouwde wegvalt. Denk aan het verliezen van je baan, een verbroken relatie, de dood van een dierbare, het wegvallen van sociale structuren zoals we ook nu zien met Corona. Het loskomen en onszelf vinden is een proces dat een gemene deler heeft. Elisabeth Kübler-Ross heeft dit proces omschreven. Ik neem je mee door deze fases heen.
De schok
De eerste fase is die van de schok. Het kan aanvoelen alsof je toeschouwer bent van een film waarin jezelf de hoofdrol speelt. Nog onwerkelijk, het komt nog niet echt binnen. Langzaam dringt door dat er een nieuwe werkelijkheid is. Je hebt ruimte en tijd nodig om de verandering tot je door te laten dringen en de emoties die daarbij vrijkomen te ervaren en verwerken.
De ontkenning
Daarna komt de ontkenning. het zal allemaal wel loslopen. Je zegt bij jezelf dat het allemaal wel meevalt en dat we over 2 weken waarschijnlijk allemaal bij het oude zijn. Corona zal wel niet zo lang duren, mijn manager komt wel tot inzicht dat hij me niet kwijt wil, we zitten even in een dip maar over 2 weken zijn we weer bij elkaar. Kortom, het zal allemaal wel los lopen. Ook zie je in deze fase dat mensen zich met van alles en nog wat verdoven om zo de nare gevoelens uit de weg te gaan.
In deze fase ben je op zoek naar grip. Het ontkennen is een soort van beschermingsmechanisme wat ook zijn tijd en ruimte nodig heeft.
Boosheid
Na de ontkenning komt er vaak boosheid los. Je reageert flink af, legt de oorzaak buiten jezelf, ageert, moppert en klaagt de ander aan. Dit vechten helpt om stoom af te blazen wat even verlichting geeft. Je gaat de verandering nog niet aan en zit flink in het verzet.
Onderhandelen
Je krijgt steeds meer zicht op de situatie, zakt als het ware beetje bij beetje meer in de werkelijkheid maar nog niet helemaal. De fase die vaak volgt is de fase van onderhandelen: Als ik dit doe, doe jij dan dat? Je draagt informatie en alternatieven aan die jou helpen om niet verder in deze situatie verzeild te raken.
Verdriet en depressieve gevoelens
Langzaam kom je tot inzicht dat je niet aan de verandering kan ontkomen. Het ageren komt tot stilstand waarna je het verdriet kan voelen wat het teweeg brengt. Onverbloemd verdriet. Het zijn met verdriet is iets wat de meeste mensen niet makkelijk vinden. Soms merk je dat je terugschiet in een van de vorige fases. Maar ook deze fase heeft echt zijn tijd nodig. Verdriet doorvoelen is helend. Tranen zijn smeltwater van het oude.
Aanvaarding
Je komt langzaam bij jezelf aan. Het wordt stiller, rustiger, leger. Er komt plaats voor de aanvaarding van de situatie zoals die is. Deze aanvaarding is de poort naar het nieuwe, naar de toekomst. Pas als er aanvaarding is kunnen nieuwe gevoelens ontstaan.
Appeltje eitje
Het kennen van de fases helpt je om jezelf te kunnen observeren. Het kan ook zijn dat je hiermee in je hoofd blijft zitten. Het doorlopen van de fases is niet zozeer een kwestie van begrijpen maar eerder van echt doorleven. Daarbij kun je van de ene naar de andere fase schieten en weer terug. Voor iedereen ziet het pad er anders uit.
Belangrijk is dat het echt de tijd nodig heeft. Wijs je boosheid, het ontkennen, het marchanderen niet af, het hoort er allemaal bij. Het is all inclusive. En aan de andere kant van de curve gekomen ontdek je wellicht nieuwe kanten van jezelf die voorheen niet naar voren kwamen. Ik zie vaak dat mensen er sterker uit komen, veerkrachtiger worden en beter om kunnen gaan met tegenslagen in het leven