Afgelopen zomer organiseerde ik vier retraites op de Drentse hei met als onderwerp ‘van angst en polarisatie naar liefde en vertrouwen’. In het laatste weekend waren we met allemaal woestijnvrouwen en dat was een heel warm weerzien. Wat is er in één jaar veel gebeurd. Ik zie de gezichten, die zoveel kracht uitstralen. En we duiken zo weer in het woestijngevoel met elkaar.
Soms lijkt het wel of wij mensen gehecht zijn aan ellende
Er is veel aangeraakt dit weekend. Wat houdt ons tegen om voluit te leven en de mooie dingen van het leven volledig te omarmen? Soms lijkt het wel of wij mensen gehecht zijn aan ellende. Raar, hè? En toch gebeurt dat regelmatig. We kunnen onszelf lekker klem zetten. Dingen doen die we niet willen of juist dingen laten waar we eigenlijk wel naar verlangen. Hoe zit dat toch?
Soms geven vervelende situaties ons een gevoel van veiligheid
Door onze levenservaring ontstaan allemaal reflexen. Als we getriggerd worden, dan worden deze als het ware gereactiveerd. We hechten ons daarbij automatisch aan situaties die voor ons bekend zijn, ook al zijn die situaties niet fijn. Ze zijn simpelweg wat we gewend zijn. Als je bijvoorbeeld vaak bent afgewezen of teleurgesteld, dan ken je deze gevoelens maar al te goed. Wanneer zich dit opnieuw voordoet, geeft dit (onbewust!) een gevoel van vertrouwdheid en daarmee veiligheid, terwijl het natuurlijk eigenlijk niet gaat om een positieve ervaring. Er is dan sprake van een onbewuste gehechtheid.
Sommige patronen zijn zo ingesleten, dat we niet eens doorhebben hoe gehecht we eraan zijn
Natuurlijk kiezen we er niet bewust voor, maar sommige patronen zijn zo ingesleten, dat we niet eens door hebben hoe gehecht we eraan zijn. Zo kan iemand die vaak teleurgesteld is, zich knap ongemakkelijk voelen als aan haar behoefte wordt voldaan. En iemand die telkens lik op stuk kreeg in de liefde, kan zich enorm onbehaaglijk voelen als ze omringd wordt door liefde, zij (of hij) kan deze dan zelfs uit de weg gaan. En zo trekt iemand die gepest werd, makkelijk mensen aan die haar buitensluiten in plaats van mensen die van haar houden. Of zal iemand die altijd doelgericht te werk is gegaan als overlevingsmechanisme, zich onthand voelen bij vrije tijd en geneigd zijn deze vol te plempen met nieuwe, zelfbedachte taken.
Bekend maakt bemind
We creëren vaak zelf die situaties, die we van oudsher kennen. Ook wanneer die situaties niet niet fijn zijn. Bekend maakt bemind. En we ontlopen daarmee die situaties die wél goed voor ons zijn. Zo houden we het systeem in stand. En blijven we ongelukkig. Zo ondermijnen we ons eigen geluk.
We kunnen keuzes leren maken die beter voor ons zijn
Ons daarvan bewust worden is de eerste stap. En hoe fijn als anderen ons de spiegel voorhouden en onze blinde vlekken laten zien! Dan gaan onze ogen open en erkennen we het zuigende effect van onze reflexen. We voelen opeens hoe ons lijf reageert, en we kunnen leren dit schuren te verduren. Het bekende afwerpen en het langzaam plaats laten maken voor nieuwe keuzes, hoe onwennig die in het begin ook ervaren kunnen worden. Keuzes die, uiteindelijk, vaak beter voor ons zijn. Omdat ze niet zozeer zijn wat we kennen, maar wat we nodig hebben.
